تعیین حد بستر هیدرولیکی تالاب های رودخانه ای با استفاده از مدل دوبعدی(مطالعه موردی تالاب بامدژ اهواز)

تالاب یکی از غنی ترین مناطق زیستی در طبیعت است که ضمن برخورداری از اهمیت ویژه با تهدیدهای جدی نیز مواجه می باشد. یکی از اقدامات اولیه و ضروری برای حفاظت از تالاب ها تعیین حدود بستر و حریم آنها است. تعیین حد بستر و حریم می تواند به منظور مشخص کردن محدوده و رفع تجاوزات و یا صدور مجوزهای خاص در محدوده تالاب صورت گیرد. هدف این پایان نامه تعیین حد بستر فنی با استفاده از مدل سازی هیدرودینامیکی در دوبعد و مقایسه نتایج آن با کار رستمی و همکاران (1389) که همین عمل را با استفاده از مدل hec-ras و در یک بعد انجام دادند است. برای نیل به این هدف ابتدا ناچار به انتخاب مدل از میان مدل های تجاری و غیر تجاری موجود هستیم. در این انتخاب ملاک هایی مورد استفاده قرار گرفت که مهمترین آنها تناسب با صورت مسئله، در دسترس بودن مدل، مهارت کاربر و نوع اطلاعات موجود بودند. پس از معرفی چندین مدل، در نهایت مدل cche2d انتخاب شد. با توجه با آمار و اطلاعات موجود از تالاب بامدژ مانند نقشه توپوگرافی، عکس های هوایی و ماهواره ای و اطلاعات حاصل از پیمایش محل مانند نوع و تراکم پوشش گیاهی و سازه های احداثی بر روی رودخانه شاوور بالادست تالاب و هیدروگراف های ایستگاه بند شاوور در بالادست و نمودار دبی-اشل در پل توانا واقع در پایین دست آن، مدل سازی تالاب به صورت جریان غیرماندگار انجام شد و پهنه های به دست آمده ناشی از سیلاب های با دوره بازگشت 25 و 100 ساله استخراج گردید و با نمونه مشابه رستمی و همکاران (1389) مقایسه گردید. در این مقایسه تفاوت های متعددی آشکار گردید که ناشی از تفاوت در فرضیات این دو مدل می باشد. پهنه حاصل از cche2d نامتقارن نسبت به کانال اصلی و در راستای شمال – جنوب، کشیده تر از hec-ras بدست آمد که این نشان از تاثیر معنی دار جریان های عمود بر کانال بر پخش سیلاب و حرکت مستقل جریان درسیلاب دشت دو طرف دارد (مسئله ای که مدل یک بعدی قادر به در نظر گرفتن آن نیست). در نهایت با توجه به الگوی کلی پخش سیلاب که در تصاویر ماهواره ای و هوایی مشاهده گردید اینطور نتیجه گیری شد که نتایج مدل دوبعدی انطباق بیشتری با واقعیت دارد. در انتها نیز پهنه حاصله از سیلاب با دوره بازگشت 25 ساله به عنوان حد بستر هیدرولیکی تالاب بامدژ اهواز ارائه گردید.